ขนุน เป็นผลไม้รสหวานฉ่ำที่อัดแน่นไปด้วยสารอาหารที่สำคัญ เช่น วิตามินซี โพแทสเซียม ทองแดง และแมงกานีส ประกอบด้วยแป้งและไฟเบอร์ และเป็นแหล่งจุลินทรีย์ที่ดีที่เป็นประโยชน์ต่อระบบย่อยอาหาร ว่ากันว่าผลไม้ หรือส่วนของพืชมีคุณสมบัติต้านมะเร็ง สารต้านอนุมูลอิสระช่วยลดการอักเสบ และอาจมีผลดีในผู้ป่วยโรคเบาหวาน
การกินขนุนมีประโยชน์ต่อสุขภาพอย่างไร ข้อมูลทางวิทยาศาสตร์ที่พิสูจน์ได้มีดังนี้ เหมาะสำหรับผู้ป่วยโรคเบาหวาน ผลไม้หวานน้ำตาลสูง เช่น ขนุนไม่เหมาะสำหรับผู้ป่วยโรคเบาหวาน เพื่อลดน้ำตาลในเลือด หรือจัดการกับอาการต่างๆ แต่น้ำที่สกัดจากใบขนุนใช้เป็นยารักษาโรคเบาหวานมานานแล้ว จนกว่าการวิจัยจะเริ่มหาคำตอบในเรื่องนี้
การวิจัยหนึ่งได้ทดสอบประสิทธิภาพของสารสกัดจากใบขนุนในการลดระดับน้ำตาลในเลือด และระดับไขมันในเลือดโดยให้สารสกัดแก่หนูที่เป็นเบาหวาน ผลการวิจัยพบว่าขนาดยา 0.6 มก./กก. ของน้ำหนักตัว มีประสิทธิภาพเทียบเท่ากับยาไกลเบนคลาไมด์ในการรักษาโรคเบาหวาน ซึ่งบ่งชี้ว่าสารสกัดจากใบขนุนอาจมีประโยชน์ในการรักษาโรคเบาหวาน โดยเฉพาะเบาหวานที่เกี่ยวกับไขมันในเลือดสูง
ในทำนองเดียวกัน การศึกษาอื่นที่คล้ายกันในหนูก็มีผลลัพธ์ที่คล้ายคลึงกัน และตั้งสมมติฐานต่อไปว่า คุณสมบัตินี้อาจเป็นผลมาจากสารต้านอนุมูลอิสระฟลาโวนอยด์ที่พบในใบขนุน การวิจัยเกี่ยวกับขนุนในเรื่องนี้ยังมีจำกัด เพราะล้วนเป็นการศึกษากับสัตว์ทดลองจำนวนน้อย ดังนั้นจึงไม่สามารถรับประกันประสิทธิภาพ และความปลอดภัยในการใช้งานได้ จำเป็นต้องมีการทดลองในมนุษย์มากขึ้นในอนาคต
เป็นแหล่งของสารต้านอนุมูลอิสระอนุมูลอิสระในปริมาณสูง เป็นตัวการสำคัญที่ทำลายเนื้อเยื่อและเซลล์ และเป็นตัวการสำคัญที่นำไปสู่โรคร้ายแรงต่างๆ เช่น มะเร็ง เบาหวาน โรคหัวใจ และหลอดเลือด โรคอัลไซเมอร์ ต้อกระจก และความเสื่อมตามวัย เช่น ผิวที่มีริ้วรอย หรือมีริ้วรอย จากการศึกษา ผงสกัดจากเปลือกขนุน มีสารต้านอนุมูลอิสระสูง และสารชีวภาพอื่นๆ ใช้เป็นส่วนผสมในเครื่องสำอาง ยา และอาหารเสริม การศึกษาในเวลาต่อมาสรุปเพิ่มเติมว่า สารต้านอนุมูลอิสระดังกล่าวคือ อาร์โทนิน เอ อาร์โทนิน บี และไซโคลเฮเทอโรฟิลลิน นี่คือกลุ่มของฟลาโวนอยด์ที่พบในขนุน
อย่างไรก็ตาม การบริโภคขนุนในปริมาณมาก เพื่อให้ได้ประโยชน์เหล่านี้อาจไม่ใช่ทางเลือกที่ดี เพราะขนุนมีเนื้อหวานและมีน้ำตาลมาก นอกจากนี้ การทดลองข้างต้นไม่ได้พิสูจน์ด้วยเนื้อขนุน แต่พิสูจน์ด้วยเปลือกขนุน เพื่อสุขภาพที่ดีควรเลือกรับประทานผักและผลไม้ให้หลากหลาย วิธีนี้จะช่วยให้คุณได้รับแร่ธาตุ วิตามิน และสารต้านอนุมูลอิสระทั้งหมด
งานวิจัยหลายชิ้นแสดงให้เห็นว่า อาหารที่อุดมด้วยผัก และผลไม้สามารถลดความเสี่ยงของโรคหัวใจได้ มะเร็งบางชนิด ความผิดปกติของตา และทางเดินอาหาร นอกจากนี้ยังอาจมีผลดีต่อความดันโลหิต และการควบคุมระดับน้ำตาลในเลือด ต้านมะเร็ง สรรพคุณอีกประการหนึ่งของขนุนที่มีการพูดถึงกันอย่างแพร่หลายคือการต่อสู้ และฆ่าเซลล์มะเร็ง เกิดจากการศึกษาในหลอดทดลองที่พบว่า สารสกัดจากต้นขนุนมีสารประกอบบางอย่างที่ยับยั้ง และฆ่าเซลล์มะเร็งของมนุษย์ได้ดีกว่าสารต้านมะเร็งบางชนิด
การศึกษาเมื่อเร็วๆ นี้ในห้องปฏิบัติการเกี่ยวกับเซลล์มะเร็งก็เช่นกัน ผลการวิจัยชี้ให้เห็นว่า Artocarpin ใน ขนุน อาจมีคุณสมบัติในการป้องกันมะเร็งลำไส้ใหญ่ เพราะช่วยยับยั้งการเติบโตของเซลล์มะเร็ง และฆ่าเซลล์มะเร็ง มันใช้งานได้จริงเหรอ และควรใช้ในรูปแบบใด การศึกษาของมนุษย์ยังจำเป็นต้องรู้เพิ่มเติม เพราะปัจจุบันมีการทำวิจัยในห้องทดลอง หรือการทดลองกับสัตว์ ดังนั้นจึงไม่สามารถระบุได้ว่า มีประสิทธิภาพ และปลอดภัยสำหรับใช้กับมนุษย์หรือไม่
ต้านเชื้อโรคต่างๆ ตามภูมิปัญญาชาวบ้านขนุนมีสรรพคุณลดการป้องกันการติดเชื้อโรค ความเชื่อนี้สอดคล้องกับงานวิจัยจำนวนมากเกี่ยวกับสารประกอบอาร์เทมิซินิน Artemisinin ในขนุนเป็นสารต้านอนุมูลอิสระฟีนอล เชื่อกันว่ามีคุณสมบัติลดการอักเสบที่เกิดจากปฏิกิริยาบางอย่างในร่างกาย นอกจากนี้ยังอาจช่วยควบคุมระดับน้ำตาลในเลือด
การศึกษาในห้องปฏิบัติการเกี่ยวกับคุณสมบัติต้านจุลชีพของมันแสดงให้เห็นว่า ผงสกัดอาร์โทคาร์พิน และอาร์โทคาร์พาโนน Artocarpanone ซึ่งได้มาจากเนื้อไม้ของต้นขนุน อาจช่วยยับยั้งแบคทีเรียที่มีความรุนแรงสูงหลายชนิด อย่างไรก็ตาม คุณสมบัติต้านการอักเสบ และต้านเชื้อแบคทีเรียของขนุนสามารถนำไปใช้ในด้านการแพทย์ได้หรือไม่ ต้องรอการศึกษาในมนุษย์โดยตรง เพื่อยืนยันประสิทธิภาพก่อน
การบริโภคขนุนในปริมาณมากเนื่องจากสรรพคุณยังไม่ได้รับการพิสูจน์ว่าปลอดภัย แต่พบว่าสารสกัดจากขนุนทำให้เกิดอาการง่วงนอน นอกจากนี้ กลุ่มคนต่อไปนี้ ควรใช้ด้วยความระมัดระวังเป็นพิเศษ ผู้ที่มีประวัติแพ้เกสรดอกไม้ หรือต้นไม้ทุกชนิดอาจแพ้สารสกัด หรือผลิตภัณฑ์บางอย่างที่ทำจากขนุนได้เช่นกัน เพื่อความปลอดภัย ควรทดสอบให้แน่ใจว่าไม่มีอาการแพ้ก่อนใช้
ผู้หญิงที่กำลังตั้งครรภ์ หรือให้นมบุตรควรหลีกเลี่ยงการใช้ขนุนเพื่อเป็นยา ไม่มีการรับประกันว่า สารสกัดจากขนุนจะผ่านเข้าสู่น้ำนมแม่ และเป็นอันตรายต่อทารกที่เข้ารับการเลี้ยงดู ผู้ป่วยโรคเบาหวานควรปรึกษาแพทย์ก่อนใช้ขนุน เนื่องจากหากขนุนมีฤทธิ์ลดน้ำตาลในเลือด การใช้ขนุนร่วมกับยารักษาโรคเบาหวาน อาจทำให้น้ำตาลในเลือดของคุณลดต่ำลงจนเป็นอันตรายได้ ขนุนหรือสารสกัดจากขนุนควรงดอย่างน้อย 2 สัปดาห์ก่อนการผ่าตัด อาจโต้ตอบกับยาอื่นๆ ที่แพทย์ของคุณอาจใช้ในระหว่างการผ่าตัด ทำให้คุณรู้สึกง่วงนอนหรือมีสติลดลง
บทความที่น่าสนใจ : ยีน เทโลเมียร์ในยีนของผู้สูงอายุมีความยาวน้อยกว่าครึ่งหนึ่งของยีนในคน
